چای ترش: گیاهشناسی، خواص و توصیه‌های قبل از مصرف

«چای ترش» نوعی دمنوش با رنگ قرمز طبیعی است که با خیساندن گل‌های خشک شده گیاه هیبیسکوس (Hibiscus) در آب جوش تهیه می‌شود. این نوشیدنی دارای طعمی ترش است که می‌توان آن را به صورت گرم یا سرد نوشید. با توجه به شرایط آب ‌و هوایی و محل رشد متنوع، صدها گونه از گیاه هیبیسکوس وجود دارد. با این حال، برای تهیه چای ترش عمدتاً از گونه با نام علمی Hibiscus sabdariffa استفاده می‌شود.

✔ چای ترش برای لاغری: برخی از مطالعات نشان داده‌اند که چای هیبیسکوس با کاهش اشتها، جلوگیری از شکستن و جذب پلی‌ساکاریدها، کاهش جذب غذا، و همچنین دفع سموم و مایعات اضافی بدن، می‌تواند به کنترل وزن کمک ‌کند.

✔ چای ترش و فشار خون: تأثیر چای ترش در کاهش فشارخون به ویژگی‌های ادرارآور و آنتی‌اکسیدانی آن (که به‌واسطه وجود پلی‌فنول‌ها از جمله فلاونوئیدها و آنتوسیانین‌ها بروز می‌کند) نسبت داده می‌شود. براساس تحقیقات، این گیاه به شل شدن رگ‌های خونی کمک می‌کند و بنابراین جریان خون را بهبود می‌بخشد. برخی دیگر نیز درخصوص کاهش ضربان قلب پس از  مصرف این نوشیدنی گزارش داده‌اند. همچنین اعلام شده است که چای ترش از فعالیت آنزیم مسئول ایجاد فشارخون بالا در بدن (ACE) جلوگیری می‌کند.

✔ چای ترش برای کبد چرب: شواهد علمی حاکی از این است که هیبیسکوس ممکن است اثر محافظتی بر روی کبد داشته باشد. تحقیقات روی حیوانات نشان داده‌اند که این گیاه می‌تواند فواید بالقوه‌ای در کاهش آسیب کبدی، سم‌زدایی کبد، و بهبود عملکرد کبد داشته باشد.

✔ فواید چای ترش برای دیابت: طبق تحقیقات انجام شده روی موش‌های دیابتی، گیاه چای ترش می‌تواند ترشح انسولین را افزایش داده و سطح قند خون را کاهش دهد. همچنین، با جلوگیری از فعالیت آنزیم‏‌های مشارکت‌کننده در جذب کربوهیدرات، می‌تواند به کاهش قند خون کمک کند. این نتایج ممکن است برای افراد دیابتی مفید باشد.

✔ چای ترش برای سلامت قلب: چای هیبیسکوس با کاهش فشار خون، کاهش سطح چربی خون، اثرات گشادکننده عروق و بهبود جریان خون، ممکن است در سلامت قلب نقش داشته باشد.

✔ سرشار از آنتی‌اکسیدان: چای هیبیسکوس حاوی مقدار زیادی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی به نام «آنتوسیانین» است. این ترکیبات آنتی‌اکسیدانی با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد مضر در بدن، به بهبود سلامت کمک می‌کنند. آنتی‌اکسیدان‌ها باعث کاهش استرس اکسیداتیو، کنترل التهابات و محفاظت از بدن در برابر ابتلا به سرطان می‌شوند.

به طور کلی، چای ترش (هیبیسکوس) دارای اثر ملیّن نیست. با این حال، واکنش‌های فردی به غذاها و نوشیدنی‌ها می‌تواند متفاوت باشد، بنابراین ممکن است برخی افراد پس از مصرف چای ترش تغییراتی در حرکات روده داشته باشند. علاوه بر این، اعتدال در مصرف هر نوع غذا یا نوشیدنی نکته کلیدی است و مصرف بیش از حد چای ترش ممکن است منجر به عوارض ناخواسته از جمله اسهال شود.

اگر به دنبال اثر ملیّن و رفع یبوست هستید، می‌توانید از گیاهان دیگری مانند خاکشیر، روغن بادام، تخم کتان، شنبلیله، کاسنی، رزماری، آلوورا و گل سرخ محمدی که به‌طور خاص دارای اثر ملیّن خفیف هستند، استفاده کنید.

❗در دوران بارداری، بسیار حائز اهمیت است که در مصرف برخی از دمنوش‌های گیاهی احتیاط نمایید. برخی از این دمنوش‌ها ممکن است حاوی گیاهان یا موادی باشند که در دوران بارداری مضر باشند.

❗به افراد باردار توصیه می‌شود که قبل از مصرف هر گونه دمنوش یا مکمل گیاهی، با پزشک خود مشورت کنند؛ زیرا پزشکان می‌توانند بر اساس سطح سلامت فردی، مراحل بارداری، و هرگونه خطرات احتمالی مرتبط با مواد تشکیل‌دهنده این محصولات، راهنمایی‌های لازم را ارائه دهند.

1- بهبود کیفیت خواب: چای هیبیسکوس حاوی ترکیباتی است که می‌تواند اثرات آرام‌بخش خفیفی داشته باشد و به بهبود کیفیت خواب کمک کند.

2- تنظیم فشار خون: چای هیبیسکوس ممکن است در کاهش فشار خون مؤثر باشد. ارتقاء سلامت قلب و عروق، می‌تواند به طور غیرمستقیم از خواب بهتر حمایت کند، زیرا تنظیم فشار خون برای سلامت کلی بدن بسیار حائز اهمیت است.

3- کاهش اضطراب و استرس: اثرات آرام‌بخش چای هیبیسکوس ممکن است به کاهش سطح اضطراب و استرس کمک کند. این امر  به آرامش بیشتر قبل از خواب کمک کرده و می‌تواند خواب راحتی را فراهم کند.

* لازم به ذکر است که شواهد علمی در مورد اثرات خواب‌آور چای هیبیسکوس ممکن است به اندازه برخی دیگر از داروهای خواب‌آور قوی نباشد. همچنین، اگر بیماری خاصی دارید یا دارو مصرف می‌کنید، قبل از ایجاد تغییرات قابل‌توجه در رژیم غذایی یا سبک زندگی‌تان، توصیه می‌شود با یک پزشک مشورت کنید.